Ang pakikipagtunggalian daw, sinasabi nila, ay may tatlong bersyon: ang una ay ayon sa nagsasaad ng istorya, ang pangalawa'y bersyon ng katunggali, at ang ikatlo, ang katotohanan.
May mga pangyayaring likas na bistado ang ebidensya, lalo na kung may mapagkakatiwalaang saksi na magpapatunay sa mga nangyari: ang taong may hawak ng patalim sa harap ng isang taong nag-aagaw buhay dahil sa sugat na dulot ng patalim; ang taong may hawak ng umuusok na baril sa harap ng isang taong nakabulagta at sabog ang mukha dahil sa tama ng bala. Sa mga ganitong kaso, marahil sapat na mismo ang sandatang ginamit na may fingerprint ng salarin, at ang testimonya ng saksi, upang makondena ang may sala.
Sa kabilang dako, may mga pangyayaring napakahirap tukuyin ang tunay na may sala, lalo na kung walang saksi, at kung may saksi man, ay iba-iba ang kanilang mga testimonyang sinumpaan. Bagamat iisa ang kanilang nakitang nangyari, iba-iba ang kanilang reaksyon at tugon dito. Positibo man o negatibo para sa may sala o biktima, mahirap pagtiwalaan o limiing mabuti kung sino ang nagsasabi ng totoo.
Ano Ang Katotohanan?
Kung may kanya-kanya tayong bersyon ng isang pangyayari, mahirap ngang tukuyin kung ano ang tunay na pagkakasunod-sunod ng mga eksena. Kung baga sa pelikula, kung masama ang editing, mahirap intindihin ang takbo ng mga pangyayari. Subalit di tulad sa pelikula na maaari mong i-rewind, sa tunay na buhay, iisa lang ang pagkakataon nating matunghayan ang daloy ng kasaysayan; walang rewind, walang take 2 direk, walang teka, teka muna. Kung pumikit ka sa isang sandaling kritikal para sa pag intindi ng pangyayari, wala na ang iyong kamalayan kung saan patungo ang kwento ng buhay.
Saan, kung gayon nakasalalay ang katotohanan? Sino ang magbibigay ng kahulugan sa terminong ito? Paaano malalaman ni Dela Cruz, Juan kung sino ang paniniwalaan?
Sa mundo ng pulitika kung saan dinadaan ang pag-uusap sa ma-diplomasyang pamamaraan, ang katotohanan ay madaling napaiikot ng sinumang makikinabang sa gawaing ito upang umakma at makatugon sa pangangailangan ng pagkakataon. Sabihin na nating kayang kaya nilang palabasing bilog ang isang kahon na hugis kwadrado o kumbinsihin na pula ang nakita sa halip na berde, o kaya'y bilanging pito ang lima. Nagiging madali ang supilin ang kanilang konsyensya sa ngalan ng pagkakaroon ng poder, pagpapanatili ng sarili sa pwesto, at maging nasa ibabaw, ika nga, ng batas.
O kung hindi man tuwirang pagmamanipula ng katotohanan, nandyan ang pagsira sa pagkatao ng saksi. Madaling gawin ang bagay na ito, lalo na kung may mga taong handa ring magpanipula ng kanilang mga opinyon. Sabihin mong lasenggero, babaero, sugarol ang isang tumatayong saksi at tingnan natin kung paniniwalaan pa ang kanyang mga sasabihin sa hinaharap. Ipakita mong walang pinag-aralan at may record na sa blotter ng pulis ang taong nagsasabi na nakita nya ang isang nakahabla na tila may masamang balak laban sa biktima at pihado kong mapapawalang sala ang nakademanda dahil sa kawalan ng mapagkakatiwalaang saksi, kahit na nga ba alam na ng lahat na totoo ang kanyang sinasabi.
Malaki ang papel ng sariling repustasyon para sa isang gustong maging saksi. At ito rin ang napakadaling sirain upang mapawalang bisa ang kanyang sinasabi.
Pero sa kabila nga ng lahat ng testimonya mula sa pinagbibintangan at nagbibintang, kung saan ang mga ito ay kontra-kontra, nandoon ang katotohanan na nagtatago subalit tuwirang naka tunghay sa ating mga mukha.
Ano ang Kabayaran, Katotohanan?
Nangagailangan ang ating lipunan ng mga saksing nag-iisip kung ano ang tunay na nangyayari sa ating kapaligiran. Bukas ang tawag para sa lahat ng may paninindigan at pananampalataya na may mga tao pa ring handang magsakripisyo upang mapalabas ang katotohanan, kahit na nga pagbantaan ng pisikal na pananakit, kahit na nga nandyan na ang naka-akmang sandata upang simulan ng paunti-unti ang pagsikil sa personal na kalayaang magpahayag, kahit na nga naka-umang ang posibilidad ng buhay sa gitna ng kahihiyan dahil siguradong uungkatin lahat ng kanyang baho sa harap ng lipunan.
Nakakasawa ng nga kung minsan ang marining, mabasa o mapanood sa TV ang mga kabulastugan ng ilang nangungunang personalidad sa ating lupunan. Nakakatuksong hwag na lang tunghayan ang radyo, dyaryo at TV upang maging panatag ang aking kalooban. Aba, nag-aalala na nga ang aking mahal sa buhay dahil baka daw lumala pa ang aking kalagayan sa tuwing makakabalita ako ng mga tunggaliang nabanggit subalit napakahirap iwasan. Apektado ako sa mga bagay na ito subalit dito ko lang ito kayang ipahayag. Nakaka @#$%^!
Sabi nga ng isa pang awit: gusto kong bumait pero 'di ko magawa! Bakit? Ewan ko nga ba pero tutuklasin ko pa ang dahilan. Baka may alam kayong 'di ko alam.
Susunod: Darating ang Panahon...
0 kuro-kuro o puna:
Post a Comment